Płatności bezpośrednie

Od 2015 r. wszyscy rolnicy składający wnioski bezpośrednie o jednolitą płatność obszarową są zobligowani do wykonywania praktyk korzystnych dla klimatu i środowiska (tzw. zazielenienie). Sposób realizacji tych praktyk zależy od ilości posiadanych w gospodarstwie gruntów ornych oraz udziału trwałych użytków zielonych. Niespełnianie obowiązków w zakresie zazielenienia skutkuje sankcjami w postaci zmniejszania kwot płatności bezpośrednich.

Kwoty płatności bezpośrednich za 2016 rok prezentują się następująco:

Rodzaje płatności bezpośrednich	Stawki płatności na rok 2016 [zł]
Jednolita płatność obszarowa	462,05
Płatność za zazielenienie	310,10
Płatność dodatkowa	172,79
Płatność dla młodego rolnika	231,97
Płatność do bydła	256,20
Płatność do krów	322,62
Płatność do owiec	111,95
Płatność do kóz	68,25
Płatność do roślin wysokobiałkowych	430,49
Płatność do owoców miękkich	904,78

 

Gospodarstwami wykluczonymi ze spełniania praktyk zazielenienia są:

– gospodarstwa posiadające powyżej 75% użytków rolnych zajętych pod uprawy:

• traw w postaci trwałych użytków zielonych,
• traw lub innych roślin zielnych pastewnych na gruntach ornych,
• ugorów,

– gospodarstwa uczestniczące w systemie dla małych gospodarstw,

– gospodarstwa ekologiczne (w tej części gospodarstwa, która jest wykorzystywana do produkcji ekologicznej),

– gospodarstwa z uprawami wieloletnimi w stosunku do gruntów, na których znajdują się uprawy wieloletnie.

 

Wymogi dla gospodarstw objętych zazielenieniem:

– gospodarstwa o powierzchni od 10 do 30 ha gruntów ornych – zobowiązane są do prowadzenia co najmniej 2 różnych upraw* na gruntach ornych, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75%** gruntów ornych,

– gospodarstwa o powierzchni powyżej 30 ha gruntów ornych – zobowiązane są do prowadzenia co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75%** gruntów ornych, a dwie uprawy łącznie nie mogą zajmować więcej niż 95%** gruntów ornych,

– gospodarstwa o powierzchni gruntów ornych powyżej 15 ha – zobowiązane są do posiadania obszarów
proekologicznych*** (EFA) na powierzchni co najmniej 5% gruntów ornych.

* Za odrębną uprawę uznawany jest:

– rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw,

– forma ozima i jara tego samego rodzaju,

– gatunki z rodzin krzyżowych (Brassicaceae), psiankowatych (Solanaceae) i dyniowatych (Cucurbitaceae),

– grunt ugorowany,

– trawa lub inne rośliny zielne (z przeznaczeniem na paszę).

Lista upraw uznawanych za odrębne uprawy w ramach dywersyfikacji upraw znajduje się na stronie internetowej ARiMR. W okresie od 15 maja do 15 lipca uprawiane rośliny powinny znajdować się na polu.

**Wymogi dotyczące maksymalnych progów dla upraw głównych (75% i 95%) nie dotyczą gospodarstw, w których trawa lub inne rośliny zielne (z przeznaczeniem na paszę) lub grunt ugorowany zajmują więcej niż 75% gruntów ornych. W takich przypadkach uprawa główna na pozostałych gruntach ornych nie może zajmować więcej niż 75% pozostałego gruntu ornego, z wyjątkiem przypadku, gdy ten pozostały
obszar jest pokryty trawą lub innymi roślinami zielnymi (z przeznaczeniem na paszę) lub stanowi grunt ugorowany.

*** Do obszarów proekologicznych rolnicy mogą zaliczyć następujące elementy:

1) grunty ugorowane – na których w okresie od 1 stycznia do 31 lipca w danym roku nie jest prowadzona
produkcja rolna (po upływie tego terminu rolnik będzie mógł przywrócić grunty do produkcji),

2) elementy krajobrazu:

A. Chronione w ramach norm Dobrej Kultury Rolnej:

a) drzewa będące pomnikami przyrody,

b) oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2,

c) rowy, których szerokość nie przekracza 2 m,

B. Pozostałe elementy spełniające następujące kryteria:

a) żywopłoty lub pasy zadrzewione – o maksymalnej szerokości do 10 m,

b) drzewa wolnostojące – o średnicy korony wynoszącej przynajmniej 4 m,

c) zadrzewienia liniowe – obejmujące drzewa o średnicy korony wynoszącej przynajmniej 4
m; odległość między koronami drzew nie powinna przekraczać 5 m,

d) zadrzewienia grupowe, których korony zachodzą na siebie oraz zagajniki śródpolne – o maksymalnej powierzchni do 0,3 ha,

e) miedze śródpolne – o szerokości od 1 m do 20 m, na których nie jest prowadzona produkcja rolna,

f) oczka wodne – o maksymalnej powierzchni do 0,1 ha, z wyłączeniem zbiorników
zawierających elementy betonowe lub plastik, wraz z możliwością wliczenia do powierzchni oczka strefy z roślinnością nadbrzeżną o szerokości do 10 m występującą wzdłuż wody,

g) rowy – o maksymalnej szerokości do 6 m, włączając otwarte cieki wodne służące do
nawadniania i odwadniania, z wyłączeniem kanałów wykonanych z betonu.

3) strefy buforowe, w tym strefy buforowe na trwałych użytkach zielonych, pod warunkiem, że różnią się
one od przylegającej kwalifikującej się powierzchni użytków rolnych, o szerokości ustanowionej:

– w ramach norm DKR (przynajmniej 5 m, 10 m lub 20 m) oraz

– inne strefy buforowe o szerokości nie mniejszej niż 1 m, usytuowane na, lub przylegające do gruntu ornego, w taki sposób, że ich dłuższe krawędzie są równoległe do krawędzi cieku wodnego lub zbiornika wodnego.

Strefy buforowe mogą obejmować również pasy z roślinnością nadbrzeżną o szerokości do 10 m występującą wzdłuż cieku wodnego. Na strefach buforowych nie może być prowadzona produkcja rolna, niemniej jednak wypas lub koszenie na tych obszarach będą możliwe, pod warunkiem, że strefę tę będzie można odróżnić od przyległych użytków rolnych. Powyższa zasada odnosi się także do stref buforowych ustanowionych w ramach norm DKR jeśli rolnik zdecyduje się je zadeklarować do EFA.

4) pasy gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasu – o szerokości od 1 m do 10 m; na pasach tych dopuszcza się zarówno prowadzenie, jak i nieprowadzenie produkcji. Decyzję w tym zakresie pozostawia się rolnikowi.

W przypadku, jeśli:

– produkcja nie będzie prowadzona –
dopuszcza się wypas lub koszenie, pod warunkiem, że pasy te można
odróżnić od przyległych gruntów rolnych,

– produkcja będzie prowadzona – obowiązkowe będzie stosowanie współczynnika ważenia – 0,3 (patrz –
współczynniki ważenia i konwersji).

5) zagajniki o krótkiej rotacji, na których:

– obowiązuje zakaz stosowania środków ochrony roślin,

– i możliwe jest stosowanie nawożenia mineralnego odpowiednich limitach.

6) obszary zalesione po 2008 r. w ramach PROW 2007-2013 (zalesienia na gruntach rolnych) i PROW 2014-2020, które kwalifikowały się (zapewniły rolnikowi prawo) do jednolitej płatności obszarowej w 2008 r.

7) międzyplony lub pokrywę zieloną – w postaci:

– wsiewek traw w uprawę główną lub

– mieszanek utworzonych z co najmniej 2 gatunków roślin z następujących grup roślin uprawnych: zbóż, oleistych, pastewnych, bobowatych drobnonasiennych, bobowatych grubonasiennych oraz roślin miododajnych.

Obowiązują terminy siewu i okresy utrzymania międzyplonów.

8) uprawy wiążące azot (czyli rośliny bobowate) – mające na celu poprawę różnorodności biologicznej.